Amesema Tanzania imeonyesha uimara na ukuaji shirikishi wa uchumi ambapo katika mwaka, 2025 uchumi unatarajiwa kukua kwa asilimia 5.9, kwa mujibu wa Benki ya Maendeleo ya Afrika.
“Ukuaji huu unaonyesha athari za mageuzi ya kuboresha mazingira ya biashara, ukuaji wa viwanda, na ushirikiano wa kina wa kikanda unaoongozwa na Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan, Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania,” amesema.
Katika maelezo yake, Katibu Mkuu wa Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC), Veronica Nduva, amesema: “EAC sasa ni jumuiya ya kiuchumi iliyounganishwa zaidi barani Afrika katika biashara, ikibakiza asilimia 28 ya mauzo ya nje ndani ya bara na kupata asilimia 19 ya uagizaji kutoka nchi nyingine za Afrika.
Amesema uzalishaji wa viwanda vya Tanzania, kwa mfano, vilipanda kutoka asilimia tisa ya Pato la Taifa kwa mwaka 2010 hadi asilimia 23.2 mwaka 2022 chini ya Mkakati Jumuishi wa Maendeleo ya Viwanda wa mwaka 2025.
Hata hivyo ametoa wito wa kuchukuliwa kwa hatua za makusudi ili kukuza ukuaji wa viwanda hasa katika mnyororo wa thamani wa pamba hadi nguo akibainisha kuwa bidhaa za viwandani huchangia chini ya asilimia 30 ya mauzo ya nje, kwani kikapu cha mauzo ya nje kinatawaliwa na bidhaa ghafi za kilimo, na hivyo kupunguza uundaji wa ajira.
Amesema kwa sasa asilimia 64 ya uagizaji wa EAC unabakia kuwa bidhaa za viwandani, nyingi kutoka Asia na kusisitiza dhamira ya EAC kufanya kazi kama kambi moja katika kuendeleza ajenda hiyo.
Katika Katibu Mkuu wa EAC, Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, balozi Stephen Mbundi amezitaka sekta binafsi kuweka ukanda huo kimkakati ndani ya Eneo Huru la Biashara la Afrika (AfCFTA) na Eneo Huria la Biashara la Utatu (TFTA).
Mwenyekiti wa EABC, Angelina Ngalula, amempongeza Katibu Mkuu wa EAC kwa kuchukua muda wake kushirikisha sekta binafsi ya Tanzania na kupendekeza kwamba, ili kuimarisha uhusiano wa kibiashara na uwekezaji, ni muhimu kuhakikisha matumizi sawa ya Ushuru wa Pamoja wa Nje wa Jumuiya ya Afrika Mashariki, kuwianisha kodi za ndani, kuondoa vizuizi vya mara kwa mara visivyo vya Ushuru, Kupunguza Vikwazo vya Ushuru, Kupunguza Ushuru na Kukomboa kikamilifu huduma za Biashara.
Mwenyekiti wa Shirikisho la Wenye Viwanda Tanzania (CTI), Hussein Sufiani amewataka wazalishaji na wafanyabiashara kushiriki kikamilifu katika majadiliano na kuwasilisha masuala yao, ambayo yataunganishwa zaidi na Kikundi Kazi cha Kiufundi cha EAC-EABC ili kutoa taarifa na kupinga mapendekezo ndani ya mchakato wa kufanya maamuzi ya sera ya EAC.
Katika salamu za ukaribisho, Kaimu Mkurugenzi Mtendaji wa EABC, Adrian Raphael Njau, amesema , mwaka 2023, jumla ya biashara ya EAC ilifikia dola bilioni 109, lakini biashara ya ndani ya EAC ilifikia dola bilioni 13.8 tu, ikiwa ni asilimia 13 tu ya biashara yote.
Amesema Tanzania inaongoza kwa biashara ya ndani ya EAC kwa dola bilioni 4.9, ikifuatiwa na Kenya dola bilioni 2.85 na Uganda dola bilioni 2.14 na kufafanua kuwa ili eneo hilo lifikie lengo la asilimia 40 la biashara ya ndani ya EAC ifikapo 2030, lazima kukabiliana na Vikwazo Visivyo vya Ushuru.
